دستنامه مطالعات شهرت راتلج Routledge Handbook of Celebrity Studies

دستنامه مطالعات شهرت راتلج (Routledge Handbook of Celebrity Studies)

کتاب دستنامه مطالعات شهرت راتلج (Routledge Handbook of Celebrity Studies) ویراسته آنتونی الیوت در مرحله ترجمه قرار دارد و به‌زودی، توسط پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی منتشر خواهد شد. این کتاب به همت گروه مطالعات رسانه و توسط احسان شاه قاسمی و مجتبی حاجی جعفری در درحال ترجمه است  و هم اکنون، آخرین کتاب جدی در حوزه مطالعات شهرت و سلبریتی ها در جهان محسوب می‌شود.

در این کتاب انتقادی، الیوت و همکارانش جنبه‌های مختلفی از فریبکارهای پرزرق‌وبرق سلبریتی ها در عصر امروز را آشکار می‌کنند و توصیه‌هایی برای مقابله فرهنگی با این فریبکاری‌ها ارائه می‌کنند. متفکران انتقادی بر آنند که مصرف‌کنندگان می‌دانند که موفقیت بسیاری از سلبریتی هایی که از آن‌ها پیروی می‌کنند موقتی است و اثرات آن‌ها بر جامعه دیرپا نیست. و آن‌ها آگاهند که شخصی که پیشتر در یک نمایش واقع‌نما شرکت کرده و میلیون‌ها دلار در سال به جیب می‌زند، خودش هم می‌داند که هوش، جنبه، دانش، مهارت یا هر چیز به‌دردبخور دیگری را ندارد. مصرف‌کنندگان این چیزها را می‌دانند اما انتخاب می‌کنند که مدت زیادی با آنان نباشند یا خودشان را دلیلی برای دنبال نکردن آن‌ها ندانند. لذت بیشتری دارد که آدم در لذت‌های فرهنگ شهرت مشارکت کند. ما آماده‌ایم که همچنان به این معامله ادامه بدهیم: ما پول می‌دهیم و سلبریتی ها دقیقاً به ما چه می‌دهند؟ آن‌ها نه کار یا تخصصشان، که حضورشان را می‌فروشند. به دیگر سخن، آن‌ها فقط ظاهر می‌شوند. می‌توان گفت که برخی سلبریتی ها مهارت‌های زیادی در دوره گردی دارند. استعداد یک سلبریتی هیچ رابطه لازمی با موقعیت سلبریتی او ندارد. مسابقه‌دهندگان در یک نمایش تلویزیونی واقع‌نما هیچ استعداد آشکاری ندارند و باوجوداین، آن‌ها اغلب کسب موقعیت می‌کنند، اگرچه این موقعیت ممکن است کوتاه‌مدت باشد. به‌محض اینکه آن‌ها در بازار کار سلبریتی قرار گرفتند، می‌توانند شروع به استفاده از همان منابعی کنند که باعث می‌شوند بازیگران و یا ستارگان جهانی راک سلبریتی شوند: بدون استعداد و فقط با حضور. آن‌ها فقط در نمایش‌های تلویزیونی، مجله‌های زرد، سایت‌های اینترنتی، آگهی‌ها و هر جا که بتوانند ظاهر می‌شوند. تا زمانی که مصرف‌کنندگان همچنان به آن‌ها علاقه داشته باشند، آن‌ها سلبریتی باقی می‌مانند. و این وضعیت پیامدهایی دارد که بسیاری از آن‌ها را در فصل‌های دستنامه مطالعات شهرت راتلج مطالعه خواهیم کرد.

نویسنده کتاب آنتونی الیوت خود یک نظریه‌پرداز برجسته است که طیفی از چشم‌اندازها به سلبریتی ها از نظریه‌های جامعه‌شناسی گرفته تا نظریه انتقادی، و از مطالعات رسانه‌ها گرفته تا رویکردهای پسامدرن را به روشی انتقادی در کنار هم چیده است تا نه‌تنها بر آگاهی ما از این حوزه بیفزاید، بلکه پژوهشگران در سراسر جهان را تشویق کند پژوهش‌های انتقادی بیشتری در این حوزه انجام بدهند. فصل‌های مختلف کتاب جنبه‌های مختلفی همچون ستارگان صابونی، صنایع رسانه‌ای، هواداران و هواداری، نفوذداران و سلبریتی های آنلاین و همچنین فرم‌های غیرغربی شهرت را مطالعه می‌کنند. همچنین، کتاب به‌صورت مفصل به جنبه‌های نهادی شهرت و مخصوصاً فرم‌های نو اقدام رسانه‌ای و اندرکنش رسانه‌ای می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه وب ۲ و وب ۳ و فرهنگ شهرت در این زمینه به‌شدت نه‌تنها جنبه‌های مختلف سبک زندگی، بلکه همچنین عرصه سیاسی را دستخوش تغییر می‌کنند. سیاست به‌سرعت تبدیل به یک سرزمین مطلوب سلبریتی هایی شده که ولع استفاده از وجهه‌شان برای هدفی مهم‌تر را دارند. سخنرانی‌های ما، از آنچه از سلبریتی ها شنیده‌ایم و حتی شیوه ادای این سخنان تأثیر می‌پذیرد. کودکانمان ناخواسته از آن‌ها تقلید می‌کنند. همکارانمان در مورد آن‌ها حرف‌های در گوشی می‌زنند. ما حضور آن‌ها را حس می‌کنیم. اخبار سخت سیاسی یا کم شمارتر شدند یا به شیوه‌ای شخصی نوشته شدند. سیاستمداران، شرکایشان و یا حتی معشوقه‌هایشان تبدیل به کانون اخبار سیاسی شدند. درحالی‌که زمانی، مردم به گردهم‌آیی ها هجوم می‌بردند تا سیاستمداران را ببینند، صدایشان را بشنوند، و از آن‌ها سؤال بپرسند و گاهی این فرآیند تا چهار ساعت طول می‌کشید، اکنون آن‌ها بعد از دو دقیقه تماشای تلویزیون بی‌تابی می‌کنند. حتی اگر ما نقد کلی پستمن را نپذیریم، باید قبول کنیم که تلویزیون سیاست را به سمت سرگرمی رانده است و بقیه رسانه‌ها هم به نحوی به این رویکرد پاسخ داده‌اند. یک پسایند این واقعیت این است که اعتباری که زمانی متعلق به رسانه‌های چاپی بود اکنون در میان همه رسانه‌ها پراکنده شده است اما نکته مهم‌تر این است که ما امروز چشم به دهان کسانی داریم که نه سواد سیاسی لازم را دارند و نه پیشتر در آزمون‌های اخلاقی نمره قبولی گرفته‌اند.

این کتاب بزودی توسط پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی منتشر خواهد شد.