پنجاهمین محفل عصرنشینی هنر و اندیشه «دیدار» با نگاهی به فرصت‌ها، آسیب‌ها و ملاحظات فرهنگی «مداحی در استودیو» برگزار شد.
به گزارش روابط‌عمومی حوزه هنری، در این نشست باحضور اکبر شیخی، نغمه‌پرداز و کارشناس موسیقی و مداحی، علی‌رضا بلیغ، عضو پژوهشکدۀ فرهنگ و هنر اسلامی، مهدیار عقابی، سازندۀ نماهنگ و کاگردان برنامۀ هماهنگ و محمدرضا وحیدزاده، پژوهشگر هنر و دبیر نشست به تحلیل و بررسی مداحی در استودیو پرداخته شد.
محمدرضا وحیدزاده که دبیری این نشست را بر عهده داشت با بیان مقدمه‌ای از اهداف برپایی این نشست از مهدیار عقابی دعوت کرد تا نظرات خود را از این موضوع ارائه دهد.
هیئت اصالتی دارد که در مداحی استودیویی دیده نمی‌شود
عقابی در ابتدای این نشست گفت: مداحی در استودیو و خروجی آن یک نیاز برای نسل امروز ما است چرا که باید برای نسل کودک، نوجوان و جوان امروزی خود بسته‌ای فرهنگی و هنری یا صوتی و تصویری ارائه کنیم. این در حالی است که بی‌شک حال و هوای هیئت جور دیگری است و به تمهیدات خود نیاز دارد اما به هر حال جای خالی اجراهای مذهبی در استودیو دیده می‌شود.
وی افزود: نسل امروز برای رسیدن به درجه‌ای از آگاهی برای حضور در هیئت به مشوق‌هایی نیاز دارد که باید از کودکی مسیر آن هموار شود.
عقابی ادامه داد: مخاطب تشنه امروز باید خوراکی داشته باشد تا در صورت عدم امکان حضور در هیئت از آن استفاده کند.
وی افزود: مداح به معنای لغوی به کسی گفته می‌شود که مدح اهل بیت کند که این کار را خواننده مذهبی هم می‌کند پس این دو توان‌ها و تاثیرات مشابه در فضای متفاوت دارند.
عقابی ادامه داد: به همان اندازه که مخالف تبدیل استودیو به هیئت هستم، مخالف تبدیل هیئت به استودیو هم هستم، چرا که کارکردهای خود را از دست می‌دهند. نظام ارزشگذاری‌هایی که در هیئت‌ها به پا شد مانع از اجرای درست مسیر ضبط‌های استودیویی مداحی شد.
وی افزود: در ادامه مدیران فرهنگی نیز به اشتباه از این ظرفیت شکل گرفته استفاده کردند و به بهانه ادامه این راه دست به تولیداتی نامناسب زدند.
عقابی با بیان اینکه هیئت اصالتی دارد که در مداحی استودیویی دیده نمی‌شود، گفت: بی‌شک حضور در هیئت مختص به خود است و تاثیرات معنوی بسیار متفاوتی دارد اما نوجوانی که فرصت این حضور را به هر دلیلی ندارد باید به نوعی هیئت را به دست نوجوان برسانیم. نوجوان ما که به هر حال با موسیقی همراه است چه بهتر که موسیقی مورد استفاده این گروه سنی از جنس درست و مذهبی باشد.
کارکرد مداح با کارکرد یک خواننده فرق دارد
اکبر شیخی نیز در بخش بعدی این برنامه گفت: موضوع مورد بحث موضوع تازه‌ای نیست اما در موردش آن‌چنان که باید گفتگو نشده است و نتایج مشخصی از بررسی‌های آن به دست نیامده است؛ در نتیجه هرچه بیشتر مداحی در استودیو و مسائل مربوط به آن را تحلیل کنیم کم است.
این نغمه‌پرداز و کارشناس موسیقی و مداحی افزود: در جامعه ما انسان‌های زیادی هستند که هنوز امام حسین را نمی‌شناسند، پس باید کاری کنیم تا بشناسند و یکی از این راه‌ها همین مداحی استودیویی و تولیدات صوتی و تصویری جذاب برای شناخت و آگاهی از امام حسین، کربلا و عاشورا است.
شیخی ادامه داد: درست است که بحث حضور فیزیکی در هیئت تفاوت بسیاری با شنیدن یا دیدن محصولی غیرحضوری دارد و رسالتی که در هیئت وجود دارد تاثیر متفاوت و مشخصی بر قلب‌های هیئتی‌ها دارد اما تولیدات استودیویی می‌تواند مسیر رسیدن به هیئت را نشان دهد.
وی با بیان اینکه کارکرد مداح با کار کرد یک خواننده فرق دارد و باید با توجه به آن کارکرد مسیر پیش‌روی خود را ادامه دهد، افزود: هیئت‌ها باید همان‌طور که فضای آشپزخانه دارند یک استودیو ضبط مداحی هم داشته باشند و بجای اینکه مداح این هیئت پا در استودیوی دیگران بگذارد، کار و رسالت خود را در محدوده و حال و هوای همان هیئت انجام دهد.
شیخی ادامه داد: تولیدات صوتی و تصویری به نوعی خبررسانی و پیامی اطلاع‌رسانی است تا علاقه‌مندان برای حضور فیزیکی و قرارگیری در اتمسفر هیئت ترغیب شوند.
وی افزود: کسی که قرار است مداحی کند باید نکاتی مهم را در راستای آن کار رعایت کند و این اتفاق در ضبط‌ها و تولیدات استودیویی نیز باید رعایت شود.
شیخی در ادامه گفت: شاید بهتر است بجای اینکه مداحان هیئات را برای چنین تولیداتی به استودیو ببریم، خوانندگان مذهبی تربیت و به جامعه تزریق کنیم چرا که مداح دارای شأن متفاوتی است که ابعاد رسانه‌ای متفاوتی نسبت به رویداد شکل گرفته دارد.
این کارشناس موسیقی و مداحی افزود: اگر کلیپ‌های مذهبی به آگاه‌سازی مخاطب بیانجامد خوب است، اما اگر موجب تخدیر شود یکجای کار ایراد دارد.
وی افزود: مداح اگر اسمش مداح باشد و خوانندگی کند، دچار خلط کارکردی و فرهنگی می‌شود، چرا که جایگاه این دو متفاوت است. به این ترتیب میان این دو باید تفاوت‌هایی در نظر بگیریم تا کارکردهای درست آنها را در ادامه داشته باشیم. باید آنقدر در مورد این موضوع صحبت و بررسی شود تا به تفکیک بتوانیم در مورد آن حرف بزنیم.
مداح باید موسیقی بداند
علی‌رضا بلیغ، عضو پژوهشکدۀ فرهنگ و هنر اسلامی نیز در این نشست با توجه به مطالب گفته شده، اظهار کرد: مقام موسیقی و شعر در هیئت، عناصری هستند که در استودیو هم نقش اول را دارند. حضور فیزیکی در هیئت دارای زیستی است که هیچ‌گاه در مشاهده و یا شنیدن یک اثر مداحی استودیویی شکل نمی‌گیرد.
بلیغ ادامه داد: سوال اینجاست که آیا با مداحی استودیویی می‌شود کارکرد هیئت را جبران کرد یا خیر؟ به تعبیری شاید این تولیدات منجر به اتفاقی قلبی برای استفاده‌کننده از این محصول استودیویی نشود اما به هر حال سیری باید طی شود تا یک نسل امروزی مذهبی به سلوک و محضر اهل بیت در هیئت‌ها و بقاع متبرکه برسد.
وی با بیان اینکه مداحی استودیویی در مقام دعوت مردم به هیئت است، گفت: فرق مداح با خواننده این است که رفت و برگشتی میان خود، اهل بیت و مردم حاضر در هیئت را تجربه می‌کند. همچنین متناسب با حال و هوای شکل گرفته برای او و هیئتی‌های حاضر هر بار به گونه‌ای متفاوت شکل می‌گیرید و بروز می‌کند که در خوانندگی شکل نمی‌گیرد.
بلیغ ادامه داد: معنای عمیقی در مداحی وجود دارد که موسیقی نیز از آن بهره می‌برد اما در مداحی باید نکات ویژه‌ای مد نظر گرفته شود. آیین‌های مذهبی ضامن ماندگاری موسیقی ما است و پیش از موسیقی، آیین‌های مذهبی است که منجر به مانایی موسیقی می‌شود. از طرفی هم باید توجه داشته باشیم که موسیقی ابزاری نیست که ما برای تولیدات مداحی به آن تکیه کنیم چرا که در برخی نقاط باهم سازگاری ندارند.
وی در پایان گفت: مداح باید موسیقی بداند و از آن به درستی در راه هیئت‌های مذهبی استفاده کند.
انتهای پیام/
ثبت دیدگاه