پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی درس‌گفتار« پیدایش ابرقهرمان‌ها»؛ »؛ مطالعه و بررسی فرهنگی و اجتماعی کمیک‌های ابرقهرمانی قرن بیستم میلادی از ۱۹۳۰ تا ۲۰۲۰ را به صورت برخط و حضوری از ۳۰ مردادماه به مدت هفت جلسه برگزار می‌کند.
درس‌گفتار « پیدایش ابرقهرمان‌ها » »؛ مطالعه و بررسی فرهنگی و اجتماعی کمیک‌های ابرقهرمانی قرن بیستم میلادی از ۱۹۳۰ تا ۲۰۲۰، با ارائه دکتر محمدحسن یادگاری، از سی‌ام مردادماه به مدت هفت جلسه از ساعت ۱۶ الی ۱۸ برگزار می‌شود. این دوره هم‌زمان به صورت برخط (اسکای روم) و حضوری در محل پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی واقع در خیابان سمیه، حوزۀ هنری اجرا می‌شود.
در این دوره از چه حرف می‌زنیم؟
کتاب‌های کمیک از اواخر ۱۸۰۰ میلادی به صورت صنعتی شروع به فعالیت کردند و رفته‌رفته قصه‌گویی تصویری در بین مردم جای خود را باز کرد. بعد از جنگ جهانی اول، در کمیک، ژانرهای مختلفی ساخته می‌شود. ژانر ابرقهرمان، در سال ۱۹۳۸ به وجود می‌آید و اولین ابرقهرمان به نام سوپرمن خلق می‌شود.
بستر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و بحران سنگین اقتصادی آن زمان، سبب پیدایش کاراکتر سوپرمن می‌شود.
شرکت‌های کمیک‌سازی بر پایه‌ی مطبوعات کار می‌کردند. دهه‌های بعد و در دهه‌ی ۶۰، کتاب‌های کمیک به کمیک‌بوک‌استور و کمیک‌بوک‌شاپ تبدیل می‌َشوند. بنابراین این شرکت‌ها باید کاری می‌کردند که برای دوام خود، بفروشند. پس باید نبض جامعه را در دست می‌گرفتند. بدین منظور، جامعه‌شناسی، تعاملات سیاسی، آمار و ذائقه‌سنجی لازم داشتند و همچنین به جامعه می‌بایست امید می‌دادند.
کتاب‌های کمیک همچنین واسط ادبیات داستانی و تصویری به سینما هستند. عمده فیلم‌های ابرقهرمانی، قصه‌ها و خرده قصه‌های آن‌ها، همه متعلق به کمیک‌های بیست، سی سال قبل خودشان هستند.
ما در این درس‌گفتار دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ آمریکا را مورد بررسی قرار می‌دهیم که ببینیم چه اتفاقاتی می‌افتد که سوپرمن و دیگر ابرقهرمان‌ها خلق شدند. ابرقهرمان‌ها بهانه‌ای هستند که ما تاریخ آمریکا و جهان را مرور کنیم و ببینیم که مخاطب به چه شکل با جهان پیرامونی کنار آمده و به چه جهان‌بینی رسیده است که این ابرقهرمانان را می‌پذیرد؟
در این درس‌گفتار از پیدایش ابرقهرمان‌ها و تاریخچه‌ای از سیر تطوری آن‌ها در قرن ۲۰ م از ۱۹۳۰ تا ۲۰۲۰ گفته می‌شود. تا با رویکرد مطالعات فرهنگی امکان به وجود آمدن صنایع فرهنگی خرد مورد بررسی قرار گیرد.
چرا باید به موضوع کمیک ابرقهرمانی بپردازیم؟
جنگ ویتنام که اوج می‌گیرد، تصمیم گرفته می‌شود که جوانان آمریکایی کنترل شوند. قوانینِ مصرف ال‌اس‌دی و قرص‌های روان‌گردان و مواد مخدر را کاهش می‌دهند و باعث می‌شوند که مصرفشان برای توده‌های مردم تسهیل شوند. بعد از آن روابط آزاد جنسی در دهه ۷۰ افزایش پیدا می‌کند. برای کنترل نخبگان نیز، از مبارزه با انرژی هسته‌ای، محیط زیست، موج‌های سبز و… استفاده می‌شود تا این موضوعات سوپاپ اطمینان شوند. به طور مثال در همین‌راستا پنتاگون برای آزادسازی مصرف مواد مخدر، به استنلی مارتین لیبر می‌گوید که این موضوع را روی صفحه یک کار کند و به همین دلیل، ابرقهرمان کماندار سبز، معتاد می‌شود.
دانستن تاریخ این محصول فرهنگی، بینش دقیق‌تری از وضع جامعه و سیاست‌های فرهنگی می‌دهد. حجم انبوه علاقه‌مندی کودکان و نوجوانان به آیکون‌ها، نیاز به سواد و دانش انتقادی در مواجهه با این شخصیت‌ها را در جامعه دو چندان کرده است. همچنین در حوزه صنایع خلاق و هنری کمیک‌ها و کمیک‌های ابرقهرمانی، می‌تواند تجربیات زیادی را در اختیار هنرمندان و سرمایه‌گذاران در عرصه فرهنگ و هنر قرار دهد. تا به عنوان یک صنعت فرهنگی خلاق مورد توجه قرار گیرد. صنایعی مانند بازی موبایلی و رمان کمیک تعاملی.
رویکرد پرداختی به موضوع در این درس‌گفتار مطالعات فرهنگی است. در مطالعات فرهنگی، نسبت قدرت و مقاومت در سوژه مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، یک موضوع روزمره، مورد تحلیل قرار می‌گیرد. در این‌جاتلاش می‌شود که نسبت ابرقهرمان‌ها در آن دوره تاریخی با حکومت و جامعه را مشخص کند.
این دوره برای چه کسانی مناسب است؟
علاقه‌مندان، کارشناسان و هنرمندان هنر کمیک، پژوهشگران مطالعات فرهنگی و علوم انسانی، علاقه‌مندان و فعالان صنایع فرهنگی و استارتاپ‌های سرگرمی و در آخر خانواده‌های کودکان و نوجوانان از جمله مخاطبان این درس‌گفتار به شمار می‌روند.
مدرس این دوره کیست؟
محمدحسن یادگاری، دانش‌آموخته دکتری علوم ارتباطات اجتماعی از دانشگاه تهران است.
«خوانش انتقادی از فیلم مستند سیاسی» موضوع پایان‌نامه کارشناسی ارشد و «خوانش انتقادی چهار نسل از مخاطبان از محتوای رسانه» موضوع تز دکتری اوست. رسانه، مطالعات فرهنگی و بازی‌های رایانه‌ای از جمله موضوعات و حوزه‌های مطالعاتی و پژوهشی است که او تاکنون به آن‌ها پرداخته است. او همچنین کتاب «ابرقهرمان یا آن‌ها چگونه در آمریکا ساخته می‌شوند؟» را ترجمه کرده است. محمدحسن یادگاری هم اکنون مدیر میز مطالعات بازی پژوهشکده فرهنگ، هنر و اسلامی است.
شیوه اجرایی کلاس چگونه است؟
در این درس‌گفتار قرار است با عکس و فیلم، در ۷ جلسه موضوع تشریح شود و با پرداختن به محورهای موضوعی زیر به تحلیل و بررسی تاریخی موضوع پرداخته شود.
ثبت دیدگاه