محفل پنجاهویکم عصرنشینی هنر و اندیشۀ «دیدار» به نگاهی به آثار هنرمند فلسطینی اختصاص داشت
محفل پنجاهویکم عصرنشینی هنر و اندیشۀ «دیدار» با عنوان «بازجست خانه در رنگها و نقشها» با نگاهی به آثار هنرمند فقید عبدالمعطی ابوزید با حضور فاطمه خطیب؛ هنرمند سوری و پژوهشگر هنرهای تجسمی، علیرضا کمیلی؛ کارشناس مسائل جهان اسلام و محمدرضا وحیدزاده، پژوهشگر هنر و دبیر نشست عصر روز دوشنبه، ۲۷شهریور ماه در حوزه هنری برگزار شد.
محمدرضا وحیدزاده در ابتدای این نشست بعد از توضیحاتی در خصوص عبدالمعطی ابوزید، از فاطمه خطیب، هنرمند سوری، دعوت کرد تا آغاز کننده صحبتهایش درباره موضوع این نشست باشد.
خطیب در ابتدای این نشست با معرفی عبدالمعطی ابوزید گفت: او هنرمندی است که در حیفا یکی از شهرهای فلسطین به دنیا آمده و در دمشق زندگی کرده است. رنگ آبی استفاده شده در آثار نقاشی وی نشانی از حیفا دارد. او در آثارش به زن و نقش مهم آن در جامعه پرداخته است.
مربی بودن وجه تمایز ابوزید بود
در ادامه علیرضا کمیلی؛ کارشناس مسائل جهان اسلام گفت: وجه تمایز این هنرمند، مربی بودن او در دنیای هنر است که منجر به تکثیر خودش شده است. خانواده او هم بر این نکته تاکید داشتند که ابوزید روحیهای شاگردپروری داشته است.
کمیلی افزود: هنر زبان مشترکی میان آنهایی است که مقاومت را تجربه کردهاند. هنر برای انسانی که مقاومت در راس امور زندگیاش است، نقش ناموسی دارد.
وی با بیان اینکه نسل ابوزید با تجربه جریان چپ عربی خصوصا در عرصه هنر رشد یافت و تحت تاثیر آن، بسیار اهل قلم بود، گفت: سوریه در قبال فلسطین فعالیتهای متفاوتی داشته و دارد و تعاملی که میان این دو جامعه وجود داشت متفاوت بود؛ آنچنان که رفت و آمدهای مکرری میان آنها به وجود آمده بود. کمیلی ادامه داد: هنر برای جریان مبارز یک سلاح است، آنچنان که رژیم صهیونیستی هنرمندان این عرصه را ارتشی مسلح و خطرناک تلقی میکند.
شاگردانی که راهش را ادامه خواهند داد
وحیدزاده در ادامه این نشست با اشاره به اینکه بسیاری از آثار ابوزید عبدالمعطی در اثر اتفاقات گوناگون از بین رفته است، اما او اصلا ناراحت نبود چرا که معتقد بود شاگردانی دارد که راهش را ادامه خواهند داد، از خطیب خواست در مورد نقش زن در آثار این هنرمند بپردازد.
زن در آثار ابوزید
خطیب در پاسخ به این سوال گفت: زن در آثار ابوزید نه تنها مادر بلکه یک عاشق و معشوقی است که نماینده زنان مقاومت بوده و هست. ابوزید همواره بر نقش مهم زن در پیشبرد راهبردهای مقاومت در فلسطین اشاره داشته است و از موقعیت مکانی خانه در آثارش بهعنوان نمادی از وطن استفاده کرده است.
وی افزود: از آنجایی که حیفا نزدیک دریا است و او در این شهر متولد شد و کودکیاش را در آنجا گذراند، همیشه از رنگ آبی با یادی از حیفا استفاده میکرد.
نمادهایی که ابوزید برای بیان افکارش استفاده میکرد
وحیدزاده در ادامه با اشاره به نمادهایی که ابوزید در نقاشیهای خود برای بیان افکارش استفاده میکرد گفت: ما هنرمندانی مثل سلیمان منصور را میشناسیم که در سرزمینهای اشغالی زندگی میکند و ابوزیدی که در تبعید و بیرون از فلسطین زندگی میکرد اما هر دو به مبارزه میپرداختند. این دو وضعیت در چه نسبتی با هم قرار دارند؟
نمادها امید بخش و امید آفرین است
کمیلی در پاسخ به این این سئوال گفت: نمادها برای مردمی که به اجبار آواره شدهاند، امیدبخش و امیدآفرین است. از این رو کاربردهای مهمی در آثار هنرمندان این عرصه دارد.
وی افزود: هنرمندان همواره تلاش میکنند تا از هرچیزی نمادی بسازند تا به ابزاری برای مقاومت تبدیل شود. به عنوان مثال «پرتقال یافا» به خودی خود نماد هیچ سرزمینی نیست اما هنرمند برای به بکارگیری آن در راه مقاومت از آن استفاده ابزاری و نمادی میکند.
روابط علمی و تجربهای میان هنرمندان مقاومت چگونه است
وحیدزاده در ادامه از خطیب خواست تا به روابط علمی و تجربهای میان هنرمندان مقاومت با هم و اهمیت آن نکاتی را بیان کند. خطیب در مورد این موضوع گفت: هنرمندان مقاومت با برقراری و حفظ این رابطه با یکدیگر مانع از سرقت داراییهای حافظهای و تاریخی سرزمینهای ما شدهاند و یکی از راههای این کار استفاده از نمادهایی است که به مردم این سرزمین تعلق دارد.
کمیلی نیز در مورد هویت مستقل و ارتباط دو سویه میان هنرمندان مقاومت و انتقال آن به نسل های بعدی گفت: من مردم فلسطین را در کشورهای گوناگونی دیدم که همچنان تمام سنتهای خود را حفظ کردهاند که نشان از هویتی است که پایان ندارد. جالب است که پدران بسیاری از این جمعیت هیچگاه فلسطین را از نزدیک ندیدهاند اما هویت خود را با بکارگیری سنتهای خود حفظ کردهاند.
وی افزود: متاسفانه در ایران، ما فلسطین را با جنگ و درگیریهای سیاسی و نظامی تعریف کردهایم، در حالی که باید به نمادهای آن و روایت نرم از آن بپردازیم. به عنوان مثال فیلم سینمایی «بازمانده» اثر فرهنگی و هنری مهمی در این مسیر داشته است که بر این اساس میتوان به نقش و اهمیت هنر و آثار فرهنگی در راستای مقاومت مردمی در فلسطین تاکید کرد.
ابوزید ارادت خاصی نسبت به جمهوری اسلامی داشت
در ادامه این نشست احمد طرفی، نماینده حوزه هنری در سوریه هم که ارتباط نزدیکی با ابوزید داشته است در این نشست حضور یافت و در مورد این هنرمند فقید حوزه مقاومت گفت: ابوزید را از دورانی که در سوریه بودیم میشناختم. او ارادت خاصی نسبت به جمهوری اسلامی داشت و با هنرمندان ایرانی ارتباط خوبی داشت که از جمله آن میتوان به زنده یاد حبیبالله صادقی اشاره کرد.
طرفی افزود: بخشی از آثار ابوزید همچنان در موزه فلسطین حضور دارد و در مناسبتهای گوناگون در معرض دید عموم میان دیگر آثار هنرمندان مقاومت قرار میگیرد.
وی ادامه داد: ابوزید همواره غم دوری از وطن را در دل داشت و این غم در آثارش دیده میشود. به عنوان مثال خانههایی که در آثار ابوزید دیده میشود شکل و شمایل خاصی داشت که خودش معتقد بود این فرم از خانه تنها تصویر به یاد مانده او از حیفا است.
طرفی با بیان اینکه برخی هنرمندان مقاومت از آثار ابوزید الهام گرفته و آثاری با سبک و شیوه او خلق کردهاند، گفت: ابوزید در سوریه دارای شأن و منزلتی بود؛ آنچنان که فوت او با واکنشهای مهمی از سوی مسئولین دولتی سوریه روبرو شد. ابوزید در سوریه به استخدام آموزش و پرورش سوریه درآمده بود و بهعنوان معلم فعالیت داشت.
کلید، نماد و نشانه ای مهم میان فلسطینیها است
خطیب نیز در پایان این نشست گفت: کلید، نماد و نشانه ای است که میان مردم فلسطین رانده شده از سرزمینهای پدری خود نسل به نسل انتقال مییابد و تا پیروزی ادامه دارد.
انتهای پیام/
ثبت دیدگاه