یامین پور: امروز رسانه ابزار قدرت است.

 هیئت مدیران شبکه‌های تلویزیونی و اهالی رسانه کشور افغانستان یک‌شنبه ۱۸ شهریورماه ضمن بازید از حوزه هنری دیداری صمیمانه با وحید یامین‌پور رئیس پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی حوزه هنری و برنامه‌ساز و مجری تلویزیون داشتند.

یامین‌پور در این دیدار با بیان اینکه جمهوری اسلامی با چالش رسانه‌های متعدد ماهواره‌ای مواجه است، اظهار کرد: این شبکه ها با اغراض سیاسی خاص برای مخاطب ایرانی برنامه پخش می کنند. ۱۵ سال است که این چالش جدی شده است و انحصار صوت و تصویر را از ایران گرفته است. بالا رفتن مشترکان اینترنت هم به این مسئله دامن زده است.

وی ادامه داد: رسانه پیش از این به عنوان ابزار سرگرمی تعریف می‌شد، اما امروز از رسانه به عنوان ابزار قدرت یاد می شود. اقتدار سیاسی یک کشور تا جایی است که رسانه هایش بتوانند نفوذ کنند.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه تا حدود ۲۰ سال قبل رسانه را در دانشگاه‌ها به عنوان رکن چهارم دموکراسی می‌شناختند، عنوان کرد:  امروز شخصیت‌های صاحب نظر آکادمیک در این مسئله دچار شک شده‌اند. امروز این گونه مسائل مطرح شده که ممکن است رسانه در خدمت فاشیسم و نگرش‌های این‌چنینی قرار بگیرد. به همین جهت نمی‌توانیم قاطعانه بگوییم که به طور مثال رشد فیسبوک به معنای رشد دموکراسی است.

یامین‌پور تصریح کرد: با رشد شبکه های اجتماعی خرده گفتمان‌ها روی گفتمان‌های قالب یک جامعه قرار می‌گیرند. و به همین جهت شبکه های اجتماعی می‌توانند خشونت در جامعه را زیاد کنند. این موضوع تنها در کشورهای شرق و جهان سوم حاکم نیست. بلکه کشورهای غربی هم به آن مبتلا هستند.

رئیس پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی حوزه هنری همچنین گفت: مالکان شبکه‌های اجتماعی کاربران هستند، اما شبکه‌های ماهواره‌ای مالکانی از جنس قدرت سیاسی و یا اقتصادی دارند. رسانه ها قدرت جریان اصلی را نخواهند داشت، مگر آنکه از قدرت سیاسی یا اقتصادی بالایی برخوردار باشند. به همین دلیل جمهوری اسلامی ایران نمی تواند رسانه ای در میان جریان های اصلی داشته باشد، چرا که قدرت سیاسی لازم برای تبدیل شدن به جریان اصلی را ندارد. حتی اگر هزینه های اقتصادی را متحمل شود، باز هم راه های انتشار و حضور در عرصه های جریان اصلی رسانه ها برای ما بسته است.

وی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: رسانه ها می گویند به چه بیندیش و در مرحله دوم می گویند به یک موضوع یا رویداد چگونه بیندیش. رسانه های جریان اصلی پیشگویی می کنند و این پیشگویی تحقق یابنده است. در جریان وقایع ۸۸ ، BBC گمانه و پیشگویی مطرح می کرد و رسانه های ایران هم از این شبکه رودست می خوردند و به پیشگویی هایش دامن می زدند. رسانه های این‌چنینی ذهنیت مخاطب را شکل می دهند.

این پژوهشگر خاطرنشان کرد: تا ۲۰ سال قبل اگر از یک استاد دانشگاه می پرسیدیم که رسانه ها چه چیزی هستند، می گفت رسانه یعنی بازنمایی واقعیت های بیرونی، در حالی که امروز واقعیت آن چیزی است که رسانه می گوید.

وی عنوان کرد: افغانستان هم در حوزه رسانه، از نیمه راه شروع کرده است و ناگهان فضای رسانه ای را تجربه می کند که از ابتدا با آن زیست نداشته است. روی مثبت فضای رسانه ای که در افغانستان وجود دارد تکثر سیاسی و رسانه‌ای آزاد است و روی منفی این است که همه چیز برای حضور کشورهایی که می خواهند در دیگر کشورها جایگاهی داشته باشند از طریق رسانه باز می شود.