نسل رهبران دوم چه در ایران چه در لبنان بودند که طرح جمع بین هویت ملی و هویت دینی را رقم زدند.
به گزارش روابط‌عمومی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی شامگاه دوشنبه چهاردهم آبان‌ماه، نشست «عصر نصرالله» با حضور اصحاب اندیشه و علوم انسانی به همت پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی، در سالن سوره حوزه هنری، برگزار شد.
در ادامه این نشست حسین شهرستانی، معاون پژوهشی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی با اشاره به موضوع نشست گفت: من می‌خواهم راجع به حزب‌الله، نصرالله و امرِ ملی صحبت کنم. همانطور که دکتر یامین‌پور به درستی اشاره کردند، سیدحسن نصرالله توانست در تاریخ سیاسی لبنان به چهره برجسته ملیِ لبنان تبدیل شود. این یک دستاوردی است که در یک تاریخ سیاسی و کوشش سیاسی بلندمدت به دشواری به دست آمده و در برابر تزاحمات و تناقضات بنیادینی محقق شده است.
او در ادامه با مطرح کردن این پرسش که چگونه سیدحسن نصرالله در برابر این تناقضات توانست امرِ ملی را با امرِ امتی و امرِ دینی جمع کند، گفت: جنبش‌های اسلامی در ۱۰۰ سال اخیر از اساس یک پایه جهان‌وطن داشته‌اند. جنبش‌های اسلام‌گرا نسبت به مرزهایی که بعد از فروپاشی عثمانی در منطقه شکل گرفت، بدبین بودند. این جنبش‌ها در راستای نقدی که به مدرنیته در کلیتِ آن داشتند، دولتِ ملی را هم از مظاهر مدرنیته دانسته و با آن چالش داشتند. از سوی دیگر جنبش‌های فلسطینی که برای مقاومت شکل گرفته بودند، در شکل آغازینشان رویکرد شرقی و حتی غیراسلامی داشتند. جمال عبدالناصر که برای فلسطین مبارزه می‌کرد با اخوان‌المسلمین درگیر بود. جنبش‌های اسلامی با رویکردهای ملی در جبهه‌های مختلف تقابل داشتند.
شهرستانی با بیان اینکه با پیروزی انقلاب، جمهوری اسلامی به جایگزینی در برابر رویکردهای چپ‌گرایانه و ناسیونالیستی برای حل مسئله فلسطین تبدیل شد، گفت: در نقطه آغاز تأسیس انقلاب، گفتار امتی و اسلامی یک زاویه‌ای با امر ملی داشت. حزب‌الله در نقطه تأسیسش اساساً نیرویی است که توجه به هویت لبنانی و هویت ملی ندارد. وجه ملیِ حزب‌الله دستاوردی است که در دوران سیدحسن نصرالله شکل گرفت. حزب‌الله در زمانه‌ای تأسیس شد که گفتمان انقلاب اسلامی یک طرح جهان‌شمول داشت. عنوان حزب‌الله در ابتدا «الثوره الاسلامیه فی لبنان» بود نه «المقاومه الإسلامیه فی لبنان». آن‌ها می‌خواستند یک حکومت اسلامی تشکیل دهند.
او افزود: نسل رهبران دوم چه در ایران چه در
لبنان بودند که طرح جمع بین هویت ملی و هویت دینی را رقم زدند. البته در ایران خود
امام خمینی (ره) هم این دغدغه را داشت اما در لبنان اینگونه نبود. حزب‌الله یک
نیرو برای لبنان و ملت لبنان به حساب نمی‌آمد.
معاون پژوهشی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی گفت: موانع مهمی که در رابطه با امرِ ملی پیش‌روی حزب‌الله وجود داشت. یکی اینکه لبنان به مثابه یک کشور مسیحی در آن طرح استعماری شناخته می‌شد. گروه‌هایی هم در داخل برای اینکه این کشور مسیحی بماند دست به کشتار می‌زدند. مانع بعدی ماهیت طایفه‌ای لبنان بود. در لبنان امرِ ملی‌ای شکل نگرفته بود که حزب‌الله بخواهد خدمتی به آن بکند. مانع سوم این بود که مرجعیت سیاسی، ایدئولوژیک و نقطه ارجاع حزب‌الله به بیرون از مرز لبنان تعلق داشت. این مسئله در انقلاب اسلامی مطرح نبود. رهبری عالی حزب‌الله در بیرون از مرزهای لبنان قرار داشت. چهارمین مانع این بود که حزب‌الله جریان چریکی بود و معمولاً جریان‌های چریکی نقش مدنی و ملی پیدا نمی‌کنند.
این جامعه‌شناس در پایان سخنان خود گفت: با این حال حزب‌الله در دوران سید حسن نصرالله توانست به ملی‌ترین نیروی لبنانی تبدیل شود و امر ملی را در لبنان برپا کند. حزب‌الله امرِ ملی را ساخت. قبل از حزب‌الله امرِ ملی‌ای وجود نداشت. حتی حزب‌الله در کنار ایران در جنگ با نیروهای بی‌وطنِ داعش از امر ملی حتی در خارج از مرزهای خود دفاع کرد.
ثبت دیدگاه